محله های قدیمی هر شهری نمادی از هویت گذشته آن شهر می باشد، با قدم زدن در این محله می توان روح آن جا را به خوبی دریافت کرد. با مشاهده ساختمان های قدیمی صحبت با مردمان قدیم محله ها می توانید به خوبی گذشته را درک کنید. اما متاسفانه تعداد زیادی از محله های قدیمی به دلیل ساخت و سازهای جدید حال و هوای گذشته خود را از دست داده اند در این میان می توان محله هایی را هم یافت که با گذشت زمان و طی تاریخ همان حال و هوای قدیمی خود را دارا هستند و می تواند شما را تا گذشته ای دور راهی کند. یکی از این محله ها ساغریسازان است که در رشت واقع شده و به عنوان آثاری از زمان حکومت قاجاریان شناخته می شود.
در مجله گیلان تخفیف اطلاعاتی را در مورد این محله در اختیار شما قرار داده ایم که به راحتی بتوانید آن چه را که مد نظرتان است مطالعه کنید. هم زمان با اینکه وارد محله ساغریسازان می شوید با مجسمه ای رو به رو خواهید شد که نشان دهنده این می باشد که اهالی این محله در قدیم مشغول به ساختن ساغری بوده اند، ساغری نوعی چرم است که با آن کفش درست می کنند.این مجسمه هم نشان دهنده فردی ساغری ساز می باشد. می توان گفت محله ساغری سازان یکی از شلوغ ترین محله های رشت به شمار می رود چرا که در مرکز شهر واقع شده و نزدیک به بازار اصلی می باشد به همین علت در طول روز ماشین ها و افراد زیادی از آن جا گذر می کنند.
تاریخچه محله ساغریسازان
زندگی شهری جدید باعث شده که خانه ها و محله قدیمی را به فراموشی بسپارید خانه هایی که در گذشته ها محل زندگی اعیان نشین ها و افراد سرشناس جامعه بوده اند. محله ساغریسازان را هم به عنوان یکی از محله های اعیان نشین در گذشته می شناسند چرا که افراد سرشناسی در عمارت های این منطقه زندگی کرده اند.محله ساغریسازان در زمان حکومت قاجاریان به وجود آمده است و با ساخت عمارت هایی به دست افراد مشهور آن زمان و قرار گیری آن ها در کنار مغازه هایی قدیمی باعث به وجود آمدن یک بافت قدیمی در رشت شده است. اگر قصد دارید به شهر رشت سفر کنید بهتر است که به تماشای محله تاریخی ساغریسازان بروید.
نقشه محله ساغریسازان
همان طور که گفته شد ساغریسازان به عنوان یکی از محله های قدیمی رشت شناخته می شود، هم زمان که به محله وارد می شوید در دو طرف خود مغازه های مختلفی را می بینید که بعضی از آن ها را بازسازی نموده و بعضی دیگر را با همان شکل قدیمی خود مرمت نموده اند و مشغول فعالیت هستند.این محله در گذشته ای دور به عنوان بازار اصلی رشت محسوب می شده اما بعد از اینکه خیابان مطهری را احداث نمودند از بازار اصلی جدا شد. بناهای مختلفی را در این محله می توان مشاهده نمود که اطلاعاتی را در مورد آن ها در اختیار شما قرار خواهیم داد. زیارتگاه محله ساغریسازان یکی از بناهای قدیمی این محله محسوب می شود.
بعد از اینکه وارد محله ساغری سازان شدید کمی که به جلو حرکت می کنید به بقعه آقا سید اسماعیل و سید عباس خواهید رسید که به عنوان زیارتگاه در بین مردم از محبوبیت خاصی برخوردار هستند. در رو به روی این زیارتگاه مغازه ای وجود دارد که مشغول به فروختن یخ در بهشت می باشد بنابراین می توانید در یک روز تابستانی مشغول به خوردن یخ در بهشت شوید.
کافه های قدیمی که در این محله وجود دارد در قدیم به عنوان کافه نشینی ها در بین مردم محبوبیت داشته اند. کافه نشینی از گذشته در رشت آن جا می گرفته بنابراین امروزه هم این کار را انجام می دهند و به چای خوردن مشغول می شوند. حال و هوای کافه مانند کافه های قدیمی می باشد و مردان مسنی را می توان در این کافه ها دید که در پشت میزهای چوبی نشسته اند در این بین هم کافه چی بین میزها می چرخد و لیوان های خالی را بر می دارد و چای تازه دم برای مشتریانش می آورد.
از دیگر آثاری که در این محله وجود دارد حمام حاجی می باشد که قدمت آن به دوره قاجاریان بر می گردد. این بنا را می توانید در نبش کوچه تحویلی مشاهده کنید که آن را با کاشی کاری های بی نظیری که نقش های گل و بته دارند مشاهده کنید و توجه هر رهگذری را به خود جلب می کند. در سر در این حمام صحنه جنگ بین رستم و دیو سپید را با کاشی کاری نشان داده اند.
موسس این بنا حاجی محمد حج فروش می باشد که امروزه در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته اما باید بگوییم داخل بنا به خرابه ای تبدیل شده که امکان بازدید از آن فراهم نیست. از حمام های قدیمی رشت فقط سه حمام باقی مانده است. که یکی از آن ها همین حمام ساغریسازان می باشد. حمام گوهر از دیگر حمام های قدیمی در رشت به شمار می رود که در محله پیر سرا واقع شده و فقط سردر کاشی کاری آن برای بازدید مناسب است. حمام آقا بزرگ هم در کوچه آفخر واقع شده که تا به امروز همچنان فعالیت خود را انجام داده است.
خانه سمیعی ها از دیگر بناهای تاریخی در محله ساغریسازان است که در کنار حمام حاجی و کوچه تحویلی واقع شده، این خانه از 2 طبقه تشکیل شده که قدمت آن به زمان حکومت قاجاریان باز می گردد که آن را در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسانده اند، در گذشته سمیعی ها به عنوان نمادی از محله اعیان نشین ها بوده اند. خاندان سرشناس سمیعی قسمت مهمی از هویت تاریخی رشت محسوب می شوند.
خانه سمیعی ها فقط محدود به این بنا نمی شود بلکه عمارت های بیشماری را داشته اند که در طول سالیان به عنوان یادگاری از این طایفه بر جای مانده اند. با توجه به گفته هایی که موجود است این خاندان بسیار خیرخواه بوده اند چرا که به مردمانی که خانه نداشته اند خانه می دادند و به رعیت ها کمک می کردند.خانه سمعی ها که از زمان های گذشته برجای مانده حیاطی بسیار بزرگ و پر از درخت های مختلف دارد و در کنار خانه پور همتی قرار گرفته، خانه پور همتی همانند عمارت سمیعی ها متعلق به رحمت سمیعی بود که بعد ها به حسن پورهمتی فروخته شد. امروزه این بنا تبدیل به خانه فرهنگ شده و رویدادهای مختلف را در آن برگزار می کنند.
ساغریسازان را در گذشته به اسم محله گلدسته شناخته اند، که علت آن هم بودن یک گلدسته قدیمی در کنار مسجد ساغریسازان است، وسعت آن 14 متر بوده و مسجد مذکور هم ساغریسازان نام دارد. این گلدسته در واقع مناره ای می باشد که آخر حکومت قاجاریان آن را ساخته اند و کتیبه ای را درون خود جای داده که روی آن آیه نور را با خط نستعلیق حک نموده اند.گلدسته های این مسجد در سال 1369 با زلزله ای که رخ داد ترک برداشتند و بعدها به دلیل اینکه آسیبی به مردم نرسانند آن ها را خراب کردند. فردی در محله ساغریسازان هزینه ساخت گلدسته را برعهده گرفت و دوباره در حال بازسازی آن هستند در قدیم گلدسته به جای مجسمه ساغریسازان نماد این محله به شمار می رفت و بانی آن شخصی به اسم علی تاجر شیروانی می باشد.
از دیگر بناهایی که می توان در این محله مشاهده نمود مدرسه و مسجد حاج سمیع می باشد که در اواخر دوره حکومت قاجاریان به دست حاج سمیع خان ساخته شده است. امروزه مسجد در حال خراب شدن می باشد و مدرسه آن سال ها قبل تخریب شده بود. در کوچه های پیچ در پیچ محله ساغریسازان می توان ساختمان هایی را مشاهده نمود که متشکل از چند طبقه هستند همچنین خانه ای قدیمی با سقف های سفالی و دیوارهای سفید خود نمایی می کنند.خانه های این محله را که لبه های دیوار خانه ها با گیاه پر شده پر از درخت ها میوه می می باشد، برای دیدن این خانه های بی نظیر می توانید سری به کوچه بلورچیان بزنید. ساخت و سازهایی که در روزهای اخیر در این محله انجام داده اند باعث از بین رفتن بافت اصلی محله ساغریسازان می شود.
شرایط بازدید از محله ساغریسازان و آدرس و راه های دسترسی
با توجه به مطالبی که در این متن گفته شد متوجه خواهید شد که بازدید از محله ساغریسازان خالی از لطف نمی باشد بنابراین زمانی که به سوی رشت راهی می شوید در طول روز می توانید چند ساعتی را به گشت و گذار در این محله اختصاص دهید. هنگام رفتن به محله ساغریسازان نیازی نیست هیچ گونه هزینه ای را پرداخت نمایید.برای رسیدن به این محله می توانید از تاکسی یا وسیله نقلیه شخصی استفاده کنید. این محله از گذر بادی الله در خیابان مطهری آغاز می شود تا میدان پل عراق ادامه دارد بنابراین می توانید زمانی که وارد محله ساغریسازان می شوید با ماشین های شخصی کوچه های این محل را ببینید و یا اینکه با قدم زدن در کوچه های تو در توی آن حس و حال خوب گذشته را پیدا کنید
